تشخیص ناباروری زنان
در اولین ارزیابی های ناباروری در زنان باید معلوم شود که آیا مشکلی در مورد یکی یا ترکیبی از فاکتورهای زیر وجود دارد یا خیر:
• تکامل یافتن تخمک ها (مشکلات هورمونی یا ژنتیکی)
• تخمک گذاری ( مشکل هورمونی )
• یک انسداد که مانع از رها شدن تخمک بارور شده از لوله فالوپ می شود ( اختلالات ساختاری )
• ناتوانی تخمک برای جایگزینی در دیواره رحم ( اختلالات هورمونی یا ساختمانی )
علل ناباروري در زنان
1- اختلال در تخمك گذاري (عامل 35 الی 40 درصد ناباروری زنان را تشکیل می دهد)
2- اختلال در لوله هاي رحمي (به همراه اختلالات گردن رحم و خود رحم باعث عامل 40% ناباروری زنان را تشکیل می دهد)
3- اختلال درگردن رحم يا رحم
4- آندومتريوز (آندومتريوز علت 13% موارد ناباروري است و حدود 70% زنان داراي آندومتريوز، نابارور هستند).
5- مشكلات دستگاه ايمني بدن
6- عوامل ناشناخته
1- اختلال در تخمک گذاری
اختلال در تخمك گذاري، علت عمده ناباروري در زنان است. به طوري كه 39% علل ناباروري زنان مربوط به اين مسئله است .
بدون عمل تخمك گذاري لقاح انجام نمي شود و بنابراين زن باردار نمي شود .
بعضي از زن ها ممكن است تخمك گذاري نكنند و يا به طور نامنظم و كم تخمك گذاري كنند.
ممكن است يا عادت ماهيانه نداشته باشند و يا عادت ماهيانه آنها كم و نامنظم باشد (کمتر و یا مساوی 9 عدد طی یک سال).
حتي بعضي خانم ها با آنكه داراي عادت ماهيانه منظم هستند، داراي اختلال در تخمك گذاري هستند
.
عواملی نظیر بالا بودن سطوح هورمون پرولاکتین، اختلال در عملکرد هیپوتالاموس (که منجر به کاهش تولید GnRG و بالطبع FSH و LH می شود)، سندرم تخمدان پلی کیستیک(PCOS)، یائسگی زودهنگام در این گروه قرار می گیرد.
معیارهای WHO برای اختلالات تخمک گذاری (anovulation)
- اولیگو منوره: طول مدت دوره قاعدگی بیش از 35 روز باشد و یا طی یک سال گذشته کمتر از 8 قاعدگی رخ داده باشد.
- آمنوره يا عدم وجود عادات ماهيانه: اين لغت زماني به كار مي رود كه يك دختر خانم تا 16 سالگي پريود نشده باشد (آمنوره اوليه) و يا اينكه عادات ماهيانه در خانمي كه قبلاً قاعدگي مرتب داشته است بیشتر از 6 ماه قطع شود (آمنوره ثانويه).
1- گروه I یا گروه هیپوگونادوتروپیک – هیپواستروژنیک (ناشی از نقص در محور هیپوتالاموس – هیپوفیز):
بطور تیپیک این بیماران آمنوره دارند (چه بصورت اولیه و چه بصورت ثانویه) و مشخصه شان کاهش سطح گونادوتروپین ها و استروژن می باشد.
علت 10% اختلالات تخمک گذاری در این گروه قرار می گیرد.
2- گروه II (ناشی از نقص در محور هیپوتالاموس – هیپوفیز – تخمدان):
که شامل PCO و آمنوره هایپرپرولاکتینمیا. که مهمترین علت نقص در تخمک گذاری در این گروه قرار می گیرد (حدود 85%).
3- گروه III (ناشی از نقص در تخمدان ها):
همان فرم هایپرگونادوتروپیک و هایپواستروژنیک می باشد که نقص اولیه در خود تخمدان ها وجود دارد و عامل 5% اختلالات تخمک گذاری مربوط به این گروه است.
ناباروری در اثر اختلالات هورمونی ناشی از سن
عملکرد طبیعی هورمونی یک فاکتور اساسی برای باردار شدن است . شایع ترین عامل بر هم ریختن عملکرد طبیعی هورمونی، افزایش سن است.
داشتن یک سیستـم باروری مسن بر روی مراحل دیگری که برای بچه دار شدن مورد نیاز است، نیز اثر می گذارد.