هپاتیت C یک بیماری ویروسی است که از طریق تماس با خون و ترشحات بدن افراد مبتلا منتقل می شود. این بیماری در اکثر بیماران حالت مزمن پیدا کرده و تعدادی از این افراد در آینده دچار عوارض بیماری مانند سیروز یا سرطان کبد می شوند.
هپاتيت C توسط ويروس هپاتيت C که در سلولهاي كبد زندگي كرده و سبب بيماري كبدي ميشود، ايجاد ميگردد.
روش انتقال و سرايت بيماري:
ورود خون آلوده به خون شما سبب انتقال بيماري ميشود.
تماسهاي معمولي مانند در آغوش گرفتن، بوسيدن، عطسه و سرفه كردن و يا استفاده از آب و غذاي ديگران سبب بيمار شدن نميشوند.
در معتادان تزريقي كه از سوزنهاي تزريق مشترك استفاده ميكنند، بالاترين ميزان ابتلا به هپاتيت C وجود دارد.
قبلاً انتقال اين ويروس از طريق خونها و اعضاي اهدايي آلوده صورت ميگرفت اما در حال حاضر تمام خونها و اعضاي اهدا شده از نظر آلودگي با ويروس هپاتيت C آزمايش ميشوند.
احتمال انتقال بيماري از طريق رابطه جنسي كم است خصوصاً اگر شما تنها با يك نفر و براي مدت طولاني رابطه داشته باشید. در هر حال شما می توانید از کاندوم استفاده کنید.
در موارد نادري، هپاتيت C از طریق مادر آلوده به نوزاد منتقل می شود. احتمال انتقال ويروس از مادر باردار به جنين حدود ۵% ميباشد و در زمان زايمان منتقل مي شود و راهي براي كاهش خطر آن وجود ندارد.
شيردهي سبب انتقال ويروس نميشود و در صورتي كه نوك پستان مادر زخم يا خونريزي داشته باشد، احتمال انتقال بيماري وجود دارد.
اگر با فرد مبتلا به هپاتيت C زندگي ميكنيد نگران نباشيد تنها وسائلي مانند تيغ اصلاح، مسواك، ناخنگير كه با خون تماس دارند را به صورت مشترك استفاده ننمائيد.
عليرغم احتمال پايين انتقال هپاتيت C ، همسر و شريك جنسي، و اعضاي خانواده بايد از نظر ابتلا به هپاتيت C آزمايش شوند و در صورت نياز تحت درمان قرار گيرند.
دوره کومون و بيماريزايي:
دوره کومون عبارت است از فاصله زماني بين ورود ويروس به بدن تا بروز علائم بيماري كه از ۲ هفته تا ۶ ماه متفاوت است. هر کس تست هپاتیت C او مثبت است می تواند بیماری را به دیگران منتقل کند.
پیشگیری
هپاتيت C واكسن ندارد اما ميتوان با اقداماتي از آن پيشگيري نمود.
از سوزن تزريق مشترك با ديگران استفاده نكنيد.
اگر در مراكز بهداشتي درماني شاغل ميباشيد براي تماس با خون بيماران، سوزن و وسايل برنده آلوده، حتماً از دستكش پلاستيكي استفاده نمائيد.
در صورت تمايل به تاتو كردن، درمان با طب سوزني و يا هر عملي كه توسط فرو رفتن ابزار تيز و برنده در بدن صورت ميگيرد، حتماً از تميز بودن آنها اطمينان داشته باشيد.
اگر آزمايش شما از نظر آلودگي به هپاتيت C مثبت است جهت جلوگيري از انتقال اين ويروس به نكات زير دقت كنيد:
تيغ اصلاح، مسواك و ناخنگير و هر وسيلهاي كه ممكن است به خون شما آغشته شده باشد را در دسترس ديگران نگذاريد و با آب و صابون آنها را تميز نگهداريد.
زخمها و خراشها و تاولهاي پوستي خود را بپوشانید.
حتماً مراقب تامپونها، دستمالهاي بهداشتي و باندهايي كه با خون شما تماس دارند باشيد.
از سرنگ مشترك با ديگران استفاده ننمائيد.
از اهدا خون و اعضا به ديگران اجتناب نمائيد.
ميتوانيد به كودك خود شير دهيد اما بايد دقت داشته باشيد كه نوك پستانهاي شما زخم و خراشي نداشته باشد.
علائم
دو فرم هپاتيت C وجود دارد: فرم حاد و فرم مزمن. فرم حاد يعني اينكه اخيراً به هپاتيت C مبتلا شدهايد در حاليكه در فرم مزمن، بيش از ۶ ماه از زمان ابتلا ميگذرد. ۸۵% افراد مبتلا به هپاتيت C در نهايت به فرم مزمن مبتلا ميشوند.
هپاتيت C اغلب بدون علامت است و اکثر افراد ۱۵ سال و يا بيشتر مبتلا به بیماری هستند که معمولاً بصورت اتفاقي طي انجام آزمايشات معمولي و يا اهداي خون، بيماري تشخيص داده ميشود. بالا بودن آنزیم های کبدی می تواند اولین علامت بیماری باشد.
اگر بیمار علامت دار شود علائم عبارتند از:
خستگي
درد مفاصل
دل درد
خارش پوست
درد عضلاني
تيره شدن ادرار
يرقان و زردي ( زرد شدن سفيدي چشم و پوست)
هپاتيت C معمولاً باعث تخريب تدریجی كبد شده و حدود ۲۵% افراد با هپاتيت C مزمن بعد از حدود ۲۰ سال به آسيب جدي كبد ( نارسايي كبد) يا سيروز و سرطان كبد مبتلا ميشوند.
علائم سيروز عبارتند از:
قرمزي كف دستان بعلت اتساع و گشاد شدن عروق كوچك
شبكههاي عروقي كه منظرهاي شبيه عنكبوت زير پوست ايجاد ميكنند ( مخصوصاًدر پوست قفسه سينه، شانهها و صورت)
بزرگ شدن شكم
تحليل رفتن عضلات
خونريزي گوارشي بعلت اتساع وريدهاي گوارشي كه ميتواند خطرناك باشد.
آسيب به مغز و سيستم عصبي كه آنسفالوپاتي ناميده ميشود كه سبب مشكلاتي از جمله گيجي، عدم تمركز و اختلال حافظه ميشود.
به پزشک مراجعه کنید در صورتی که:
در صورتی که در معرض خطر ابتلا به هپاتیت C هستید.
در تماس با هپاتیت C بوده اید.
علائم هپاتیت C را دارید.
آزمایش خون شما برای هپاتیت C مثبت بوده است.
آزمون های تشخیصی