سیستاتین C چیست ؟
سیستاتین C پروتئین کوچکی با وزن مولکولی 3/3 KDAو از خانواده مهارکننده های پروتئاز سیستینی می باشد. ژن کد کننده این پروتئین روی بازوی کوتاه کروموزوم 20و درکنار سایر ژن های کد کننده سیستاتین تیپ 3 واقع شده است .این پروتئین غیر گلیکوزیدی حاوی دو باند دی سولفید می باشد و به میزان ثابت توسط تمامی سلول های هسته دار تولید میشود .
این پروتئین به دلیل کوچک بودن به طور کامل و آزادانه از گلومرول ها فیلتر میشود و سپس بدون آنکه از توبول ها ترشح شود ، تقریبا بطور کامل باز جذب شده و به وسیله توبول های کلیوی شکسته می شود . به همین دلیل بر خلاف کراتینین ، این پروتئین در ادرار فرد سالم قابل اندازه گیری نمیباشد.
استفاده بالینی از نتایج تست:
از مهم ترین روش های بررسی عملکرد کلیه به دست آوردن میزان فیلتراسیون گلومرولی (GFR) می باشد که بهترین شاخص ظرفیت عملکرد کلیه است و بیانگر تعداد نفرون فعال می باشد. روش های مختلفی برای اندازه گیری GFR وجود دارد ولی همه آنها بر اساس توانایی کلیه در پاک سازی خون از مواد داخلی یا خارجی هستند . بررسی های بلند مدت نشانگر این مساله هستند که همیشه اندازه گیری کلیرانس کراتینین نمی تواند شاخص کاملا مطمئنی برای تعیین GFR باشد چراکه عوامل غیر اختصاصی دیگری ( غیر از کارکرد کلیه ها مثل حجم عضلات ، سن ، نژاد ، نوع غذا و میزان پروتئین مصرفی ) نیز میتواند سطح کراتینین خون را تحت تاثیر خود قرار دهند.
اما خوشبختانه عوامل فوق تقریبا هیچ گونه اثری بر اندازه گیری سیستاتینC ندارند و همین امر دلیل ارجحیت اندازه گیری این پروتئین نسبت به کراتینین می باشد .
آزمایش سیستاتینC ، آسیب های خطرناک کلیه را زودتر و دقیق تر از آزمایش های رایج غربالگری نشان می دهد و از طرفی تست ارزان قیمت تری نسبت به سایر تستهای با کاربرد مشابه می باشد.